Không giống như những phim kinh dị, bí ẩn, tâm lý khác, Nightmare Alley (Con Hẻm Ác Mộng) là một thước phim neo-noir mang màu sắc của dòng phim cổ điển xuất hiện đầu những năm 90 của Hollywood. Nightmare Alley là một kiệt tác được giới phê bình Oscar đánh giá cao, với mình bộ phim là ẩn dụ cho nhiều khía cạnh trong xã hội.
Có một điều khi xem phim này mình cứ tự hỏi vì sao đạo diễn Guillermo del Toro lại chọn lối mở đầu như vậy. Một người đàn ông thiêu rụi mọi thứ trong căn nhà, đốt cháy tổ ấm của mình. Động cơ của anh là gì? Sau đó lại dẫn mình đến hàng loạt những chi tiết như gánh xiếc, chuyện tình cảm, cơ hội, tương lai và cuối cùng là quả báo. Tất thảy bố cục được sắp xếp như vậy hòng biên kịch có ý đồ riêng của họ chăng?
Mình có đọc được một câu bình luận của một bạn ghi rằng “Nếu ví Nightmare Alley như những một con người, và chúng ta, những người xem phim chính là Stanton Carlisle, nhiệm vụ chúng ta là phải đọc vị của con người này để có thể hiểu rằng nó đang muốn nói gì với chúng ta”. Thật sự, bộ phim chứa đựng quá nhiều tầng ý nghĩa, thậm chi khi dòng credit cuối hiện lên, mình mới loé ra và hiểu được vì sao tình cảnh của Stan lại rơi vào tấn bi kịch và khiến anh dần mục rữa như thế.
>>> Xem thêm: Nightmare Alley: Chẳng ai hoàn hảo, bên trong mỗi người đều có mặt tối
Hoá thân vào vai của một kẻ có biệt tài đọc vị siêu hạng, miệng lưỡi khéo léo, Bradley Cooper để lại ấn tượng với mình ngay lần xuất hiện đầu tiên tại gánh xiếc. Điều mình băn khoăn khi anh thấy “gã người thú” bị nhốt trong lồng giam ở đầu phim, anh sẽ nghĩ gì. Nét diễn lúc đó của anh khá hay, không một lời thọai nào, thậm chí chỉ cần một cái cau mày vẫn toát lên được suy nghĩ của Stanton Carlisle.
Xoay quanh tấn bị kịch chìm đắm trong đồng tiền và danh vọng, Stan dường như dần cô độc với chính thế giới của anh, ngay cả Molly, người vợ anh quen tại gánh xiếc cũng đã bỏ anh mà đi. Nightmare Alley thật sự là một kiệt tác, bộ phim nhuốm màu u ám, tăm tối đúng chất của một loại phim neo-noir kinh điển. Không ma cỏ, không linh hồn hay bất kì thế lực tâm linh nào, xuyên suốt bộ phim chỉ gây ám ảnh cho mình về từng bước chân của Stan muốn đạt đến danh vọng bất kể mọi thủ đoạn.
Người ta thường nói “giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời”. Lý giải vì sao Stan lại ra tay giết cha mình và thiêu rụi mọi thứ cùng thi thể của ông, ngỡ như rời bỏ tất cả lại phía sau đến gánh xiếc làm lại cuộc đời mới hơn. Nhưng bản chất vẫn là bản chất, dù đi đến đâu vẫn luôn tồn tại trong cốt cách của một kẻ nham hiểm, lừa bịp đầy thủ đoạn.
Nightmare Alley được chia rõ làm hai giai đoạn. Giai đoạn 1 là Stan xuất hiện tại gánh xiếc, đây là một gánh xiếc lưu động, những người ở đây làm việc đều được trả công với số tiền lương ít ỏi. Tại đây, Stan gặp được Clem, Pete, Zeena và Mooly, họ là những nhân vật có sức ảnh hưởng rất lớn đến cuộc đời Stan sau này. Gánh xiếc như là một học viện dạy cho anh nhiều điều, ngay cả món nghề đọc vị anh có được cũng từ Pete mà ra, ông có thể xem là sư phụ của anh, ở nơi nhiều kì nhân dị sĩ thế này là bước khởi đầu cho Stan tìm đến mục đích.
>>> Xem thêm: Nightmare Alley: Coi xong tôi rơi vào trầm tư
Nhịp độ phim ở giai đoạn này được thiết lập một cách khá chậm, nếu không kiên nhẫn chắc chắn bạn rất dễ bỏ lỡ, lối xây dựng nhịp kể chậm làm mình buộc phải theo dõi hành trình của anh tại những “ngõ hẻm” nơi đây, mọi thứ đều hiện lên u ám bất kể ngày hay đêm.
Gánh xiếc chính là “vùng xám” chấp nhận mọi quá khứ, họ không quan tâm anh trước đó như thế nào nhưng khi đặt chân đến đây thì mọi thứ đều bắt đầu lại từ điểm xuất phát, buộc anh phải sẵn sàng chạy để mà có thể đến vạch đích.
Giai đoạn 2 là mốc thời gian sau 2 năm anh cùng Molly rời khỏi gánh xiếc với bí kíp đọc vị trong tay. Anh bắt đầu hành trình kiếm sống bằng món nghề “khua môi múa mép ấy”. Cái hay của phim đó là diễn tả khả năng nắm bắt tâm lý người khác từ Stan đến độ mình phải bất ngờ, cứ như thật vậy. Thậm chí sử dụng đến máy phát hiện nói dối hắn cũng vượt qua mượt mà. Rõ ràng Stan sinh ra để làm điều này!
Ở giai đoạn hắn cùng Molly lập nghiệp, Stan gặp Lilith Ritter, mù quáng tin tưởng để rồi nhận cái kết chua chát. Cô là một bác sĩ tâm lý muốn hợp tác với Stan lên kế hoạch lừa đảo người khác. Cách sắp đặt tình huống cho một bác sĩ tâm lý gặp một kẻ đọc hiểu tâm lý là một nét tương đồng với nhau. Tuy nhiên ai cao tay thì người đó thắng, với món nghề lượm lặt từ Pete và bản chất gian trá, kiểu gì hắn chả toi!
Tiền bạc, danh vọng, địa vị, sự tôn trọng khiến hắn dần sa vào vũng lầy và vì đồng tiền nên hắn đã vượt khỏi giới hạn bản thân, phá vỡ quy tắc “nói không bao giờ” với rượu mà hắn đã cư xử với Clem ở gánh xiếc.
Không những thế Pete từng dặn anh “Quyển sổ tay có thể dùng sai mục đích. Vì khi một người tin vào lời nói của mình, hắn bắt đầu nghĩ bản thân có sức mạnh và tiếp tục nói dối”. Với mình giai đoạn hắn ở gánh xiếc là sự tiếp xúc đầu tiên của Stan với những giá trị, quy tắc trong nghề đọc vị này. Nhưng vì hắn đã vướng vào đồng tiền và danh vọng nên nó đã đẩy hắn vô tấn bi kịch ở cuối phim, phạm vào những quy tắc cấm kị của nghề.
>>> Xem thêm: Nightmare Alley: Khi nỗi sợ không đến từ yếu tố siêu nhiên
Còn nhớ lúc đầu tại gánh xiếc hắn không có được tiếng nói của bản thân, mọi người đều xem hắn như những người lao động khác. Nhưng khoảnh khắc làm thay đổi cuộc đời hắn chính là trong một lần giải cứu cả gánh xiếc thoát khỏi sự truy quét của cảnh sát, bằng món nghề hắn mới học được, Stan đã thao túng viên cảnh sát ấy, dần dần mọi người xem anh là tượng đài thay thế Pete khi ông vừa qua đời.
Bộ phim xây dựng một cái kết khá hay đó là khi hắn chạy trốn lên một toa tàu, hắn lại trốn trong những cái chuồng gà. Điều này như dự báo tương lai sau này, số phận hắn sẽ như kẻ “mọi rợ” hắn gặp ở gánh xiếc đầu phim, cuộc sống mãi bị giam vào một cái chuồng, bị đối xử không khác gì một loài thú dữ.
Nightmare Alley được đạo diễn khắc hoạ như một bức tranh sống khiến mình phải ngẫm nghĩ về nó rất nhiều. Chỉ có 2 giai đoạn nhưng bộ phim lại đem đến nhiều mặt tâm lý có chiều sâu nhất định. Thêm nữa sự góp mặt của Cate Blanchett và Bradley Cooper cộng hưởng với màu phim tăm tối, làm Nightmare Alley thật sự là một con hẻm đầy ác mộng.
Còn bạn nghĩ sao về Nightmare Alley? Để lại suy nghĩ của bạn dưới bình luận nhé!
*Bài viết của Bánh Đúc gửi về DienAnh.Net.
Xem đầy đủ thông tin và review hay về Nightmare Alley tại Thư Viện Phim và The Amazing Film.
Facebook - bình luận