Mình vừa xem bộ phim "Nhà Gia Tiên", đây là câu chuyện xoay quanh Mỹ Tiên (Phương Mỹ Chi), một nhà sáng tạo nội dung Gen Z, người không tin vào những điều huyền bí và không gắn bó với những giá trị truyền thống gia đình. Cô quyết định quay trở về ngôi nhà tổ tiên với mục tiêu tạo ra những video "triệu view" để thu hút sự chú ý trên mạng xã hội. Tuy nhiên, cô không ngờ rằng ở đây, cô sẽ gặp lại hồn ma của anh trai, Gia Minh (Huỳnh Lập).
Để giúp anh trai siêu thoát và không làm phiền mình, Mỹ Tiên và Gia Minh phải cùng nhau đối mặt với những thử thách để bảo vệ ngôi nhà gia tiên trước nguy cơ tranh chấp quyền thừa kế từ các thành viên trong gia đình. Trong hành trình này, hai anh em trải qua những tình huống vừa hài hước, vừa cảm động, với không ít bất ngờ và những khúc mắc không ngờ đến.
Điều khiến mình thích chính là "Nhà Gia Tiên" được thực hiện chủ yếu tại miền Tây, nơi bối cảnh chính của bộ phim gắn liền với một ngôi nhà cổ kính hơn 100 năm tuổi, thuộc gia tộc Trần Bá Thế, tọa lạc trên cù lao Tân Lộc, Cần Thơ. Căn nhà mang đậm dấu ấn kiến trúc Nam Bộ xưa, với hình ảnh của ba gian đăng trưng, tạo nên một không gian vừa gần gũi, vừa huyền bí.
Những chi tiết cổ kính, mộc mạc của ngôi nhà không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp của vùng đất Nam Bộ mà còn thổi hồn vào câu chuyện, tạo ra những khoảnh khắc ấn tượng, gắn liền với những giá trị truyền thống và sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại. Từ các mái ngói cũ kỹ đến những vật dụng gia đình, tất cả đều góp phần làm nên một bối cảnh sống động và đậm chất lịch sử, như một chứng nhân của thời gian.
Trong cảnh quay Mỹ Tiên cùng mẹ đi chợ, mình đánh giá Huỳnh Lập đã tinh tế khai thác nhiều góc máy khác nhau để làm nổi bật vẻ đẹp giản dị, mộc mạc và đậm đà bản sắc của các ngôi chợ miền Tây. Các chi tiết như tiếng rao hàng, những gian hàng đầy ắp sản vật tươi ngon, hay cảnh các bà con trao đổi, trò chuyện đã tạo nên một không khí rất gần gũi, dễ tiếp cận với người xem. Đặc biệt, cách thể hiện cảnh chợ không chỉ mang đến một cái nhìn chân thực về nhịp sống miền Tây, mà còn khiến khán giả cảm nhận được sự ấm áp, thân thương của cuộc sống bình dị nơi quê nhà.
Ngay từ khi "Nhà Gia Tiên" công bố trailer, mình đã không khỏi ngỡ ngàng trước hình ảnh những bức tranh kính đầy ẩn ý, mở ra một không gian đầy bí ẩn và chiều sâu văn hóa. Từ những phút đầu của bộ phim, Huỳnh Lập đã khéo léo đưa người xem vào một thế giới phong phú về lịch sử và giá trị tinh thần của tranh kính, từ nguồn gốc ra đời cho đến vai trò quan trọng của nó trong đời sống tâm linh. Những bức tranh kính không chỉ là tác phẩm nghệ thuật mà còn là phương tiện kết nối giữa thế giới thực tại và thế giới siêu nhiên, mang lại sự bình an, bảo vệ cho gia đình.
Trong tác phẩm, nhân vật ông Từ - một nghệ nhân vẽ tranh kính và cũng là người canh giữ ngôi đình cổ, với mình ông Từ là một điểm sáng trong thế giới tâm linh của "Nhà Gia Tiên." Ông Từ không chỉ nâng niu và lưu giữ vẻ đẹp của tranh kính, mà còn là người dẫn dắt Mỹ Tiên hiểu sâu sắc hơn về những giá trị tinh thần mà gia đình và truyền thống mang lại. Ông Từ giúp Mỹ Tiên thấu hiểu hơn về anh trai mình, đồng thời luôn có mặt để hỗ trợ cô trong những tình huống nguy cấp, giúp cô vững vàng đối diện với những thử thách tâm linh kỳ bí, tạo nên sự kết nối mạnh mẽ giữa quá khứ và hiện tại.
Bộ phim đã khéo léo đưa vào những phong tục tín ngưỡng đặc trưng của người Việt, giúp mình hiểu rõ hơn về các nghi lễ và ý nghĩa sâu sắc của chúng trong đời sống tâm linh và văn hóa.
Thờ cúng ông bà là một phong tục truyền thống sâu sắc, phản ánh lòng biết ơn và sự kính trọng đối với những người đi trước. Việc thờ cúng không chỉ giúp duy trì giá trị đạo lý mà còn tạo ra sự ổn định tinh thần và là cách để con cháu nhận thức rõ về cội nguồn, tổ tiên.
Thắp nhang là một hành động thể hiện lòng thành kính, tưởng nhớ và cầu nguyện cho tổ tiên, ông bà. Việc thắp nhang không chỉ là nghi lễ đơn thuần mà còn là cách để kết nối giữa thế giới hiện tại và thế giới tâm linh, là sự tôn vinh và cầu mong sự bình an cho gia đình.
Đám giỗ là dịp để con cháu bày tỏ lòng tri ân, tưởng nhớ những người đã khuất. Đây là một truyền thống quan trọng trong văn hóa Việt, nơi các thế hệ nối tiếp nhau thể hiện sự kính trọng và tiếp nối những giá trị gia đình, giúp gắn kết các thành viên trong dòng họ qua các thế hệ.
cTảo mộ là nghi thức quan trọng trong việc thể hiện sự hiếu kính đối với tổ tiên. Mỗi lần tảo mộ, con cháu không chỉ dọn dẹp và chăm sóc mộ phần mà còn thể hiện lòng biết ơn, giúp các linh hồn an nghỉ và cầu mong sự phù hộ cho gia đình.
Thông qua bộ phim, những phong tục này không chỉ được miêu tả một cách chân thực, mà còn khắc họa rõ nét giá trị tinh thần, văn hóa sâu sắc của người Việt, từ đó tạo ra sự kết nối giữa các thế hệ, giữa thế giới trần gian và thế giới tâm linh. Bộ phim còn giúp mình và khán giả trẻ có cái nhìn sâu sắc hơn về những phong tục truyền thống, từ đó khiến họ trân trọng và nhận thức rõ hơn về những giá trị văn hóa đặc biệt mà ông cha để lại. Nó không chỉ là một lời nhắc nhở về cội nguồn, mà còn là một cầu nối, giúp thế hệ trẻ tiếp nhận và giữ gìn những giá trị tinh thần quý báu của dân tộc.
Với câu chuyện phản ánh vấn đề trọng nam khinh nữ trong gia đình truyền thống, Huỳnh Lập đã thành công trong việc khắc họa hình ảnh và thân phận của các nhân vật trong bức tranh gia đình đầy mâu thuẫn. Những người con dâu, thường không có tiếng nói và chỉ lặng lẽ lo toan công việc phía sau bếp, như một phần trong cái bóng của gia đình, bị áp bức và chịu đựng âm thầm.
Nhân vật người mẹ, do Hạnh Thuý thủ vai, mang trong mình những nỗi uất ức chồng chất. Dù vậy, bà vẫn phải cố gắng chịu đựng và lặng lẽ sống trong ngôi nhà đầy những lời khinh miệt và định kiến. Tuy nhiên, khi chứng kiến những lời chỉ trích cay nghiệt nhắm vào con gái Mỹ Tiên, bà không thể im lặng thêm nữa. Đây là khoảnh khắc đánh dấu lần đầu tiên bà dám đứng lên bảo vệ con gái, thể hiện một sự phản kháng mạnh mẽ, một ngọn lửa bùng lên trong lòng người mẹ đã lâu bị dồn nén.
Cũng trong câu chuyện, cô Út (do Puka thủ vai) là một con dâu khác, cũng chịu nhiều tổn thương, nhưng lại không cam chịu số phận. Cô phản kháng mạnh mẽ, thể hiện sự bất mãn, nhưng cũng chính điều này đã làm phát sinh những mâu thuẫn và dẫn đến những hậu quả không mong muốn, phản ánh sự tha hóa trong môi trường gia đình đầy bất công.
Bên cạnh đó, bộ phim cũng khéo léo khai thác tình cảm gia đình, tình anh em và sự yêu thương không đồng đều giữa cha mẹ và con cái trong gia đình. "Nhà Gia Tiên" mở ra hai hình ảnh đối lập rõ rệt: tình anh em của Mỹ Tiên và Gia Minh, và tình anh em giữa các cô chú trong gia đình.
Mỹ Tiên cảm thấy xa cách mẹ vì cô không được mẹ bảo vệ, và luôn bị cho rằng chính vì cô khắc tuổi cha và anh trai mà họ mới qua đời. Trong khi đó, câu chuyện của các cô chú trong gia đình cũng phản ánh sự bất công, khi chú Út và chú Ba không được ba mình coi trọng, còn cô Tư, dù là con gái, lại phải chịu nhiều thiệt thòi hơn nữa. Chính những hủ tục trọng nam khinh nữ đã khiến các thành viên trong gia đình trở nên xa cách, không thể hiểu và thông cảm cho nhau, dẫn đến những rạn nứt sâu sắc và không thể hàn gắn.
Có thể thấy, "Nhà Gia Tiên" không chỉ là một câu chuyện về tâm linh hay những mâu thuẫn gia đình, mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ về những giá trị tinh thần và văn hóa sâu sắc, mà đôi khi chúng ta vô tình lãng quên. Bộ phim khéo léo khai thác những phong tục truyền thống, mối quan hệ phức tạp giữa các thành viên trong gia đình, và đặc biệt là sự đấu tranh giữa quyền lực, tình yêu thương và sự phân biệt giới tính trong xã hội.
Qua từng nhân vật, Huỳnh Lập đã mang đến một bức tranh đa chiều về gia đình, nơi những uất ức, sự phản kháng và tình yêu thương đan xen, tạo nên một hành trình đầy cảm xúc và ý nghĩa. "Nhà Gia Tiên" còn mở ra một không gian để chúng ta suy ngẫm về quá khứ và mời gọi thế hệ trẻ nhìn nhận lại và trân trọng hơn những giá trị đã tồn tại lâu dài trong văn hóa gia đình.
* Bài viết của Trường Duy chia sẻ tại box Phim Việt
Facebook - bình luận