Nhân vật Bạch Lão của NSƯT Hạnh Thúy là con quỷ được xem như “trùm” của phim Cám. Hắn sống cả trăm năm, lập giao kèo với tổ tiên nhà ông Hai Hoàng (Quốc Cường) rằng hắn sẽ ban giàu sang, phú quý cho dòng họ nếu mười năm một lần được nhận vật tế lễ là trinh nữ. Tình tiết Cám (Lâm Thanh Mỹ) bị cha là ông Hai dâng lên cho Bạch Lão mang khá nhiều ý nghĩa.
Từ khi sinh ra, Cám mang dung nhan xấu xí, dị dạng nên bị tất cả mọi người xung quanh ghê tởm, ghét bỏ, kể cả cha - mẹ. Nhưng Cám là trinh nữ. Ông Hai vốn không yêu thương con mình, và ích kỷ muốn giữ mạng sống cũng như kiếp xa hoa nên không ngại đưa con vào tròng, đẩy cô bé đến chỗ Bạch lão.
Kể từ đó, Bạch Lão chiếm đoạt thân xác Cám. Hiến tế trinh nữ là thường được xem là cách mà người - Thần/ Quỷ giao dịch. Các trinh nữ cũng được xem như có những phẩm chất khác biệt, dị thường.
Tục hiến tế trinh nữ không xa lạ trong các nền văn minh các nước. Ở một số đền thờ Shinto (Thần đạo) ở Nhật Bản, thường có cô gái trẻ mặc hakama đỏ (quần ống rộng) hoặc váy đỏ, áo kimono trắng (hoặc áo khoác) và buộc tóc gọi là Miko – “trinh nữ tế thần”.
Trong các bộ phim Nhật Bản, Vu nữ lúc xuất hiện thường đem lại cảm giác bí ẩn, ma mị. Họ sở hữu năng lực siêu nhiên, do thường xuyên lãnh trọng trách coi sóc đền thờ. Trong nền văn hóa cổ đại Trung Hoa tầm 4000 năm trước, cũng từng có tập tục cúng gái đồng trinh để dâng lên các vị thần. Còn theo các văn bản cổ đại của người Maya ghi chép, thời tiết hạn hán là do thủy thần giận dữ. Để vị thần an lòng, mọi người đưa vào giếng một cô gái đồng trinh 14 tuổi.
Ngoài ra, trong Cám cũng có nhiều màn lột da mặt rất rùng rợn. Sau khi Cám bị Bạch Lão nhập xác, cô bé không ngừng tàn sát người trong làng Hương. Càng giết người, Cám càng xinh đẹp lên nhiều. Đây là một kiểu luyện tà thuật của Bạch Lão.
Những màn lột da ấy gợi nhắc đến siêu phẩm cổ trang Hoa ngữ Họa bì 2 (2012). Trong tác phẩm này, vì muốn có được tình yêu của Hoắc Tâm (Trần Khôn), Tĩnh công chúa (Triệu Vy) mạo hiểm đánh đổi thân xác và mượn bộ da của "hồ ly tinh" Tiểu Duy (Châu Tấn) để quyến rũ anh.
Cảnh hoán đổi thân xác ma mị, gợi tình của Tiểu Duy và Tĩnh công chúa được cư dân mạng và khán giả bình chọn là phân đoạn ấn tượng nhất phim. Thậm chí, tôi còn cảm thấy ekip Cám khắc họa phân cảnh này theo hướng tàn bạo, máu me và rùng rợn hơn nhiều.
Tà thuật đoạt xá được sử dụng hai lần trong Cám. Đó là khi Bạch Lão chiếm đoạt thân xác của Cám rồi sau đó tiếp tục chiếm đoạt thân xác của Tấm. Đoạt xá là hình thức một chân hồn tìm thấy thân xác vừa ý mình, hợp với dòng năng lượng rồi tìm cách tương tác tinh thần với người ấy.
Sau một thời gian tương tác (hoặc có thể không cần nhiều thời gian), chân hồn sẽ tấn công đẩy chân hồn của xá thân kia văng khỏi xá thân mình, rồi chiếm đoạt, sống với thân xác mới. Thuật ngữ này dùng phổ biến trong phim cổ trang nổi tiếng Trần tình lệnh (2019).
Tôi cũng thích tình tiết ông Hai Hoàng và sau này là Tấm đeo dây chuyền có mặt hình con gà để trừ tà. Mỗi lần Bạch Lão đến gần Tấm thì hắn đều bị sợi dây chuyền ngăn lại. Theo dân gian, gà trống rất oai phong lẫm liệt, mỗi khi tiếng gáy của nó cất lên là bóng đêm lùi xa, mặt trời ló dạng. Đặc biệt, rắn rết rất sợ gà trống, chỉ cần nghe tiếng gáy của gà trống là rắn rết phải trốn chui trốn nhủi ngay. Vì thế, người xưa cho rằng con gà trống và tượng gà trống có năng lực trừ tà, trấn ác cực mạnh.
Yếu tố kinh dị, đặc biệt là những cảnh lễ tế hay tà thuật đóng vai trò rất quan trọng trong các phim của đạo diễn Trần Hữu Tấn - nhà sản xuất Hoàng Quân nói chung và Cám nói riêng. Tôi thực sự cảm thấy bộ đôi lên tay rất nhiều trong việc vận dụng chúng trong “đứa con tinh thần” mới nhất. Điều này dẫn đến thành công cho tác phẩm.
Cám công chiếu Toàn Quốc từ 20.9.2024.
* Bài viết của Nga Cao chia sẻ tại box Mọt phim Review
Facebook - bình luận