Vừa qua tác phẩm Đêm Tối Rực Rỡ được nhiều người đón nhận một cách tích cực sau khi đoàn làm phim tổ chức buổi họp báo ra mắt phim. Có thể thấy đạo diễn Aaron Toronto đã chăm chút tỉ mỉ cho “đứa con” của anh như thế nào.
Ngoài việc tạo dựng bối cảnh bày trí sao cho đúng với tinh thần của một đám tang, chàng đạo diễn người Mỹ không ngại làm hẳn những điều mà ta thường thấy ở một đám tang miền Nam như là: cải lương, rượu chè, đánh bạc và những màn biểu diễn tạp kĩ từ các “cô bóng”.
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu xem việc khai thác văn hóa ma chay của đạo diễn người Mỹ sâu sắc như thế nào nhé.
“Bình cũ món mới” chất lượng từ đạo diễn người Mỹ
Đêm Tối Rực Rỡ xoay quanh câu chuyện ông Toàn (Kiến An) ghiền những trò may rủi và mắc nợ gần 3 tỷ. Bị dồn đến bước này, ông đành mượn việc họp gia đình, chia di sản của ông nội để cầu cứu sự giúp đỡ từ các con. Chính điều này đã tạo ra tấn bi kịch đầy tội lỗi trong một đêm của cả nhà, mọi lớp mặt nạ của từng thành viên dần được gỡ bỏ khi mỗi người đều có những câu chuyện riêng của mình.
Với Wukong, Đêm Tối Rực Rỡ là một bộ phim khai thác một đề tài mới dưới hình thức là một dạng phim độc lập (indie) mặc dù ý tưởng “thiếu nợ” khá quen thuộc trong văn hóa phim Việt, nhưng đạo diễn Aaron Toronto vẫn sáng tạo dựa trên trải nghiệm của ông tại mảnh đất này.
Mình khá bất ngờ vì cảnh tượng đám tang được đội ngũ sản xuất dàn dựng khá thực tế, ngay cả việc bái lạy, rót trà, cúng cơm, mời sư thầy tụng kinh… đều được làm kĩ từng chút một.
Thoạt nhìn mình thấy được một đám tang thật sự đang diễn ra trước mắt, đằng sau vẻ hào nhoáng với cách bày trí vung tay từ một gia đình trung lưu, là câu chuyện “xấu xí”, bi thương với nhiều vấn nạn xã hôi cũng như trong hôn nhân, gia đình… Đây chính là điều khiến một đêm thức trắng đầy rực rỡ của gia đình ông Toàn trong phim.
>>> Xem thêm: Đêm Tối Rực Rỡ: Ý tưởng hay đấy nhưng cứ lộn xộn, lê thê
Từ trước đến nay, hiếm có dự án phim Việt nào thành công khi qua tay các đạo diễn nước ngoài. Nhưng Đêm Tối Rực Rỡ lại là trải nghiệm 16 năm sinh sống và làm việc của Aaron Toronto. Wukong nghĩ có lẽ anh đã dành nhiều thời gian để am hiểu văn hóa Việt Nam và đặc biệt là những con người miền Nam, được biết bối cảnh diễn ra trong phim là ở một con hẻm được đoàn làm phim quay tại Biên Hòa, căn nhà khá cũ kĩ, tường bị nứt mảnh, mọi sinh hoạt đời thường của một gia đình trung lưu được khắc họa rõ trên màn ảnh.
Ngay từ đầu xuất hiện trên các trang mạng truyền thông, Đêm Tối Rực Rỡ không phải là cái tên được nhiều người quan tâm, đặc biệt bộ phim lại ra đúng lúc những cái tên như Fantastic Beasts 3, Sonic the Hedgehog 2 hay sắp tới là Thanh Sói đang tạo được hiệu ứng khán giả cực kì cao.
Bộ phim không sở hữu dàn diễn viên gạo cội, ngoại trừ Kiến An, Phương Dung và Huỳnh Đông hay không có nhiều chiến dịch truyền thông như Chuyện Ma Gần Nhà, Bẫy Ngọt Ngào, Bóng Đè. Nhưng “bình cũ món mới”, đạo diễn đã lồng ghép tinh tế tấn bi kịch đằng sau vẻ rực rỡ, huyên náo của một đám tang đậm chất miền Nam chỉ vì vấn đề nợ nần của người cha.
Cách khai thác văn hóa ma chay miền Nam từ một đạo diễn người Mỹ
Trong phim có một cảnh ông Toàn mời đoàn chuyển giới Tina Tình đến để lấp đầy thời gian, chiêu dụ hàng xóm ở lại dự tang lễ sau sự cố bất ngờ.
Điều này Wukong nghĩ sẽ có nhiều người thắc mắc vì sao đám tang mà lại tổ chức rềnh rang, ồn ào như vậy, đó có phải là sự thiếu tôn trọng đối với người đã khuất không, hay là dưới góc nhìn của một đạo diễn người Mỹ, văn hóa ma chay ở Việt Nam lại rực rỡ thế kia.
>>> Xem thêm: Văn hóa ma chay trong Đêm Tối Rực Rỡ: Chân thật và đau buồn
Chúng ta cần làm rõ một điều, những nhân vật trong phim là người miền Nam, bối cảnh được diễn ra trong một gia đình trung lưu ba thế hệ. Chính vì thế, tất cả những vấn đề xoay quanh văn hóa thờ cúng hay tang lễ của Đêm Tối Rực Rỡ đều được dàn dựng theo văn hóa miền Nam.
Sự thật thì đám tang ở miền Nam khác biệt so với miền Bắc lắm các bạn ạ! Mọi người sẽ không thấy xuất hiện cảnh khóc mướn đâu. Hầu hết ở mỗi đám tang miền Nam đều có ban nhạc lễ để đuổi tà khí và cho người đã khuất khuây khỏa. Tuy nhiên, nếu gia chủ muốn không khí bớt u buồn, một số nơi vẫn có thể mời các nhóm văn nghệ đến để biểu diễn.
Dân gian thì biểu diễn các pha tạp kỹ như đội chai rót nước, múa dâng bông, đội ghế trên đầu... Hiện đại thì mời các ca sĩ “chuyên hát đám”, phần nhiều là người chuyển giới, “bóng gió” hát các bài nhạc tân thời, từ ủy mị đến vui nhộn.
Không thể thiếu trong các đám tang miền Nam là các dàn nhạc Tây được mời đến diễn từ lúc quan tài còn ở nhà cho đến khi đưa ra nghĩa trang. Ban nhạc diễn những bài phù hợp như Lòng mẹ, Tình cha, Ơn nghĩa sinh thành, Cát bụi, Một cõi đi về…
Trong Đêm Tối Rực Rỡ, gia đình ông Toàn là một người giàu sĩ diện, thường sợ bẽ mặt với lối xóm nên ngay cả việc thiếu nợ dàn kèn trống, văn nghệ tại đó ông cũng tìm đủ mọi cách xoay sở để tránh sự dị nghị của mọi người xung quanh. Wukong khá bất ngờ khi một đạo diễn ngoại quốc lại thể hiện được một đám tang cầu kỳ nhưng thực tế đến như vậy.
Thậm chí để ngầm chỉ trích tính sĩ diện hão của gia đình này, một số phân đoạn còn cố tình làm sai đi so với văn hóa thực tế như thứ tự quỳ tụng kinh, phân công người lạy đáp lễ khách viếng…
>>> Xem thêm: Đêm Tối Rực Rỡ: Bi kịch hơn cả một đám tang
Nói về điều này, nữ diễn viên Nhã Uyên, người thủ vai Xuân Thanh đã chia sẻ rằng : “Đám tang miền Nam và miền Bắc vô cùng khác biệt. Ở miền Bắc, trong đám tang mọi người khóc rất nhiều. Nhưng ở miền Nam không chỉ có vậy. Các gia đình họ có thể uống rượu bia, hát karaoke, mời người đến hát hoặc thậm chí là đánh bài. Vì họ muốn cho người đã khuất biết rằng cuộc sống sau khi mất mát của gia đình sẽ vẫn phải tiếp tục, ai cũng phải vui vẻ để sống tiếp”.
Đạo diễn Aaron cũng nhận định đám tang của người miền Nam là độc nhất thế giới. Mặc dù tang lễ là sự kiện đau buồn, không ai muốn diễn ra nhưng vẫn huyên náo, thậm chí là dịp tề tựu đông đủ các thành viên trong gia đình, ngồi cắn hạt dưa, uống trà đến tận tối khuya vẫn được.
Ngoài ra đạo diễn hình ảnh Nguyễn Khắc Nhật nói: “Ở đám tang miền Nam, ngày tang cuối cùng trước khi đưa tang luôn là ngày có nhiều tiết mục nhất. Bộ phim xoay quanh đêm cuối cùng này để làm tăng hiệu quả kể chuyện, đẩy cảm xúc lên cao trào của các thành viên trong gia đình, xoay quanh những nỗi đau và bí mật của họ”.
Trong Đêm Tối Rực Rỡ, sự ra đi của người ông cũng là dịp để con cháu tụ họp lại với nhau. Điều đặc biệt là bộ phim chỉ lấy duy nhất đêm trước ngày di quan, hay còn gọi là đêm cuối cùng để xây dựng toàn bộ bi kịch này. Từ đó, những góc khuất tưởng như đã chôn vùi nhưng rồi cũng bị khai quật.
Với mình, lối khai thác của Aaron Toronto khá là sâu sắc. Vì anh hoàn toàn dựa trên trải nghiệm và nghiên cứu trong những năm sống tại Việt Nam. Aaron luôn đem những gì anh thấy và trải qua, vốn sống có được vào bộ phim lần này. Có thể nói từ nội dung cho đến cách tạo lập hình ảnh, âm thanh đều thật như một tang lễ ở ngoài đời.
Chỉ có điều, thay vì ngoài đời người ta khóc thương cho người đã khuất, thì trong phim các nhân vật rơi nước mắt vì bi kịch “rực rỡ” này.
*Bài viết của Wukong gửi về DienAnh.Net.
Xem đầy đủ thông tin và review hay về Đêm Tối Rực Rỡ tại Thư Viện Phim và The Amazing Film nhé
Facebook - bình luận