Chúng ta vẫn thường hay nghe bên tai câu nói “Đời là vô thường” hoặc đối với những ai theo Phật giáo, là một Phật tử sẽ càng nghe được câu nói này nhiều hơn. Và tất nhiên đây không phải một câu nói ngẫu nhiên xuất hiện. Và vì sao “Thấu lẽ vô thường đời sẽ an yên”? Và vì sao “Thấu lẽ vô thường đời sẽ an yên”? Bạn hiểu thế nào là vô thường?
Thấu rõ lẽ vô thường, đời tự khắc bình yên
Vô thường là gì
Vô thường dịch theo nghĩa thông thường tức là “khác với bình thường”, không theo một quy tắc nào cả. Tuy nhiên cũng có thể hiểu vô thường tức là luôn luôn thay đổi, là bất biến không bao giờ cố định. Trong Phật Pháp chúng ta vẫn thường hay nghe về cụm từ này nhiều. Từ xa xưa, Đức Phật Thích Ca đã thấu được lẽ thường này, nên cõi sống mới được gọi là “cõi tạm” và tất cả những gì chúng ta cảm nhận hôm nay, thật ra đều “vô thường”.
Vô thường nằm trong Tam pháp ấn của Phật Giáo. Trong dòng chảy của sinh mệnh, chúng ta không bao giờ thoát được khỏi vòng lặp Sinh - Trụ - Dị - Diệt (Sinh - Lão - Bệnh -Tử), đây chính là bánh xe luân hồi. Chúng ta được sinh ra, lớn lên, già đi rồi mất. Mỗi ngày trôi qua tức là chúng ta đang tiến gần hơn đến từng giai đoạn trên bánh xe này. Và thân thể chúng ta cũng thay đổi từng ngày nghĩa là thân thể cũng vô thường.
Mỗi ngày trôi qua, chúng ta cảm nhận rõ hơn về vô thường của cuộc sống
Trong Niết Bàn Kinh quyển thứ 10, Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát đã thưa với đức Phật rằng: “Những vật ở thế gian, trước nay không có, có rồi trở lại không. Những vật như vậy, thảy đều là vô thường”. Nếu những ai không hiểu sẽ dễ dàng nhận định sai về câu nói của Đức Phật, xem đây chỉ là lời an ủi khi đối diện với nhân sinh mất mát và đầy khổ ải. Tuy nhiên sự thật không phải như thế, đây chính là cách để giúp những người tu nhân nhận ra giá trị của cuộc sống, tập trung tu tập mà thoát khỏi vòng xoáy khổ đau.
Vô thường thật ra rất đơn giản, chúng ta vui đó rồi buồn đó. Gặp được người mình yêu mến thì tâm trạng bỗng chốc vui lên, hào hứng tột cùng. Nhưng sau đó chừng vài giây bắt gặp người ta ghét, mình lại thay đổi cảm xúc ngay. Vốn dĩ cảm xúc chúng ta là thứ thường xuyên thay đổi nhất mà chúng ta rất ít nhận ra.
Chúng ta vui đó rồi lại buồn đó nhanh như cơn gió
Để nói xa hơn, vô thường dùng để nói về những thứ chúng ta không thể nắm bắt và kiểm soát được trong cuộc sống này. Nhưng để nhận ra giá trị thật của hai từ vô thường có lẽ có rất ít người thật sự làm được. Bởi chúng ta luôn có trong mình những suy nghĩ, toan tính, nhưng mưu cầu nhất định. Và rõ ràng, như thế mới là “con người”.
Nhưng nói như thế, không có nghĩa cứ cho mọi thứ trên đời này là “vô thường” rồi chúng ta có thể mặc kệ đúng sai, mặc kệ những khổ hạnh của người khác hay không thể vui mừng cho hạnh phúc của chính mình bởi vì “đời là vô thường”. Nếu như thế quả thật là đã đi ngược lại với triết lý của Phật pháp rồi.
Chính vì mọi thứ luôn thay đổi, hôm nay được ngày mai mất. Thân thể này cũng vậy nên chúng ta càng phải biết trân trọng, sống có ích và để tâm hơn đến nỗi đau của bản thân và những người xung quanh ta. Bởi của cải vật chất suy cho cùng cũng không thể theo ta suốt cuộc đời. Không có ai hoài vui sướng cũng không có ai phải đau khổ triền miên. Đây chính là vô thường.
Nay được mai mất, rõ ràng là lẽ thường tình
Hiểu thấu vô thường, đời sẽ an yên
Khi đã hiểu đúng về ý nghĩa của vô thường, ta sẽ cảm thấy cuộc sống này không hề tẻ nhạt, vô vị mà còn thêm đáng quý. Chính vì lẽ vô thường nên nhắc nhở bản thân càng nên trân trọng hiện tại, đừng nghĩ quá nhiều về quá khứ đã qua cũng đừng nên lo lắng vì tương lai còn chưa đến. Thay vào đó hãy sống tốt cho hiện tại. Ngày mai rồi sẽ là một ngày khác thôi.
Bên cạnh đó khi đã hiểu rõ, chúng ta cũng sẽ tránh khỏi những tình trạng quá thất vọng, hụt hẫng khi đối diện trước một vấn đề nào đấy mà nó được xem là vốn phải xảy ra. Những bậc chân thu theo Phật pháp, họ có thể bình thản, ung dung khi đang mỗi ngày một già đi, họ cũng như chúng ta, đang bước đi trên vòng xoay của bánh xe luân hồi nhưng họ khác ta ở chỗ, họ đón nhận mọi thứ bằng thái độ bình thản. Họ không những không vô cảm mà còn có sự rung cảm nhiều hơn chúng ta, tuy nhiên họ đón nhận mọi thứ theo một cách rất an yên mà thôi.
Cuộc sống vẫn còn đó những điều đáng quý
Nhập Niết Bàn tức là về với cõi Phật, xa rời “cõi tạm” này, lúc thời khắc ấy đến chúng ta không thể chống lại. Vì họ đã sống một đời ung dung tự tại không còn gì hối tiếc, họ đã lĩnh ngộ được sự “vô thường” trên thế gian này nên mọi thứ mới trở nên nhẹ nhàng như thế.
Chúng ta đau khổ bởi chúng ta mang bên mình những chấp niệm mà bản thân biết rõ sẽ không thể có được. Như muốn trường sinh bất lão, muốn sống lâu, muốn mọi thứ phải theo ý mình….Những điều này là trái với quy luật tự nhiên, bởi như đã nói, cuộc sống này rất vô thường, luôn biến đổi. Nếu bạn chấp niệm thì chính là đang tự khiến bản thân thêm phiền não mà thôi.
Muốn mọi thứ nhẹ nhàng hơn, hãy ngừng quan tâm nhiều đến cuộc sống của người khác
Kết: Hiểu được giá trị của “vô thường” để bản thân càng thêm trân quý giá trị sống thực tại, trân quý những nỗ lực của bản thân cũng như những gì đã có được. Cứ ung dung mà sống, cảm nhận rõ những đổi thay trong thế gian này, chấp nhận một cách nhẹ nhàng hơn, không cưỡng cầu. Mọi chuyện chắc chắn sẽ khác.
Facebook - bình luận