Em Và Trịnh: Phim tiểu sử đầy tính nghệ thuật về Trịnh Công Sơn

Trịnh Công Sơn là một trong những tượng đài trong lòng mình. Âm nhạc của Trịnh Công Sơn không chỉ có sức ảnh hưởng với khán giả trong nước mà ngay cả bạn bè quốc tế cũng đem lòng mến mộ những sản phẩm của người nhạc sĩ tài ba này. Dù cho đã hơn 20 năm kể từ ngày mất của Trịnh Công Sơn, những giá trị tinh thần mà ông để lại cho cuộc đời vẫn luôn còn mãi. 

Không chỉ riêng về sự nghiệp sáng tác, cuộc đời của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng được đông đảo khán giả quan tâm. Cuộc đời, đặc biệt là những mối tình đi ngang đời của người nhạc sĩ tài hoa đã được tái hiện trong bộ phim điện ảnh Em Và Trịnh. 

Lần đầu tiên mình mới thấy Việt Nam làm một bộ phim tiểu sử đầy tính nghệ thuật như vậy. Trước giờ mình chỉ thấy những bộ phim tái hiện cuộc đời của nhân vật, ví dụ như phim lịch sử Tây Sơn Hào Kiệt, Đêm Hội Long Trì, Long Thành Cầm Giả Ca,... hoặc là những phim tài liệu ví dụ như Hà Nội Trong Mắt Ai. 

Dĩ nhiên những phim như vậy thì thứ nhất là kén người xem, thứ hai là mặc dù những nhân vật đó có ảnh hưởng đến dân tộc nhưng cũng không có quá nhiều người quan tâm đến cuộc đời riêng của họ. 

Với mình, Em Và Trịnh là một bộ phim tiểu sử rất đặc biệt. Nó đầy tính nghệ thuật và hoàn toàn đủ sức hút để mình tập trung theo dõi từ đầu đến cuối. Cuộc đời của Trịnh Công Sơn tuy trước giờ báo chí có đưa tin nhiều rồi nhưng Em Và Trịnh đã mang đến cho mình một bức tranh vô cùng sống động, hơn cả những gì trước giờ mình tưởng tượng ra. 

Em Và Trịnh đã khắc họa cuộc đời thăng trầm của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Phim tập trung miêu tả những mối tình của nhạc sĩ họ Trịnh với những bóng hồng đi qua cuộc đời mình. Mỗi người đều xuất hiện trong cuộc đời của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn ở một giai đoạn khác nhau và để lại trong ông những vấn vương nhất định. Trịnh Công Sơn luôn yêu bằng những cảm xúc nồng nàn, mãnh liệt nhất. Chính những cảm xúc này là chất xúc tác tuyệt vời để ông viết nên những bản tình ca bất hủ. 

Mối tình của Trịnh Công Sơn (Avin Lu - thời trẻ và Trần Lực - tuổi trung niên) với 5 nàng thơ: Thanh Thúy (Nhật Linh), Bích Diễm (Lan Thy), Dao Ánh (Hoàng Hà), Khánh Ly (Bùi Lan Hương), Michiko (Nakatani Akari) sẽ lần lượt được kể lại trong Em Và Trịnh. Em Và Trịnh chia thành hai phần là Trịnh Công Sơn thời trẻ và khi ông ở độ tuổi trung niên. Dù ở độ tuổi nào, trái tim tình yêu của Trịnh Công Sơn vẫn luôn rực cháy mãnh liệt. 

Mỗi mối tình của Trịnh Công Sơn là một cốt truyện phụ để tạo nên bức tranh toàn cảnh về cuộc đời của ông. Mối tình nào của Trịnh Công Sơn cũng để lại cho mình những ấn tượng đặc biệt. Những mối tình của Trịnh Công Sơn trong Em Và Trịnh được kể theo trật tự tuyến tính của thời gian. 

Bích Diễm là mối tình đầu của Trịnh Công Sơn, là người đầu tiên cho ông cảm nhận được những dư vị ngọt ngào của tình yêu. Nhưng Bích Diễm với Trịnh Công Sơn chỉ là cảm nắng nhất thời, chưa có gì sâu đậm nên cũng nhanh chóng kết thúc. 

Trái tim Trịnh Công Sơn sau đó rung động với danh ca Thanh Thúy, khi đó Thanh Thúy chỉ mới 16 tuổi nhưng đã có sự nghiệp nhất định. Chàng nhạc sĩ họ Trịnh khi đó chỉ là một sinh viên nghèo, vì nỗi mặc cảm, tự ti mà không dám thổ lộ với người mình thương. Sau đó, dù có viết tặng Thanh Thúy bài hát Ướt Mi và được cô biểu diễn trước công chúng nhưng mối tình này cũng nhanh chóng kết thúc. Trịnh Công Sơn với danh ca Thanh Thúy chỉ là mối tình đơn phương, chưa đi đến mối quan hệ chính thức nên cũng không có gì để khai thác sâu.

Trong Em Và Trịnh, mối tình của Trịnh Công Sơn với Thanh Thúy và Bích Diễm được miêu tả thoáng quá, tốn ít thời lượng hơn so với Dao Ánh, Khánh Ly và Michiko. Mình nghĩ một phần do mối tình giữa Trịnh Công Sơn và 2 nàng thơ này chưa thật sự sâu đậm, phần nữa là do cũng không có nhiều tư liệu để khai thác nên Em Và Trịnh đã tập trung vào 3 nàng thơ còn lại nhiều hơn. 

Mối tình của Trịnh Công Sơn với Dao Ánh là mối tình khiến mình cảm thấy thú vị nhất vì khi cảm mến nhạc sĩ họ Trịnh, Dao Ánh chỉ mới vừa tròn 15 tuổi. Mối tình của hai người thật trong trẻo và nhẹ nhàng nhưng cũng rất ấm áp. Thật sự mình phải dành lời khen cho diễn xuất của Hoàng Hà trong vai Dao Ánh, tuy không xuất thân từ diễn viên nhưng Hoàng Hà đã đảm nhận rất tốt vai diễn này. Đặc biệt là Hoàng Hà diễn ánh mắt cực kỳ tốt, ánh mắt đó vừa thể hiện được nét trong sáng, ngây thơ vừa e thẹn nhưng cũng như bật tín hiệu đèn xanh cho nhạc sĩ họ Trịnh. 

Trịnh Công Sơn và Khánh Ly lại đem đến cho mình một cảm xúc khác, họ là những tri kỷ trong âm nhạc. Khánh Ly cũng không phải là là tuýp người phụ nữ nhẹ nhàng, nữ tính như Bích Diễm hay Dao Ánh. Khánh Ly có sự phá cách trong cách ăn mặc và sự độc lập trong suy nghĩ, trong cách sống. Mối tình của hai người cũng thật đặc biệt vì Khánh Ly là người tình duy nhất thể hiện được những ca khúc của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. 

Bùi Lan Hương trong vai Khánh Ly làm mình khá bất ngờ. Trước giờ mình mê mẩn giọng hát của Bùi Lan Hương nhưng không nghĩ cô lại có thể diễn đạt thể này. Bùi Lan Hương có chất giọng lạ, cũng khá tương đồng với danh ca Khánh Ly lúc bấy giờ. Những cảnh Trịnh Công Sơn và danh ca Khánh Ly biểu diễn trong Em Và Trịnh, mình thấy như một cái minishow riêng của Bùi Lan Hương vậy. 

>>> Xem thêm: Mối tình đẹp, vượt rào cản ngôn ngữ của Trịnh Công Sơn và Michiko

Michiko là người tình cuối cùng của Trịnh Công Sơn và cũng là người khiến ông ôm nỗi vấn vương đến cuối đời. Cô là một giáo sư người Nhật, vì quá yêu mến Trịnh Công Sơn nên đã qua đến Việt Nam để làm đề tài nghiên cứu về âm nhạc phản chiến của ông. Tưởng đâu hai người đã có thể kết thúc bằng một chiếc đám cưới nhưng cuối cùng mọi thứ lại bị phá hỏng bởi sự xuất hiện của người tình cũ. 

Điều khiến mình khá bất ngờ là dù cho trước giờ nhiều người nói rằng những bóng hồng đi ngang đời Trịnh Công Sơn là những người có sức ảnh hưởng lớn nhất đến sự nghiệp sáng tác của ông nhưng Em Và Trịnh đã cho mình một góc nhìn khác. Tuy là mối tình của Trịnh Công Sơn với 3 nàng thơ Dao Ánh, Khánh Ly, Michiko rất sâu đậm nhưng người người phụ nữ có tác động lớn nhất đến Trịnh Công Sơn lại chính là mẹ. 

Nếu so sánh câu chuyện của Trịnh Công Sơn thời trẻ với thời trung niên thì mình thấy thích thời trẻ hơn. Avin Lu vào vai Trịnh Công Sơn thời trẻ rất hợp. Những cảnh Trịnh Công Sơn thời trẻ đi bát phố với hội bạn, hát nghêu ngao ở những tụ điểm nào đó, và cả những cảm xúc non nớt với những nàng thơ đầu tiên của cuộc đời đều khiến mình cảm thấy thích thú. 

Lúc ở tuổi xế chiều, chắc là lớn rồi nên nhiều thứ phải bận tâm, mình thấy không khí không còn thoải mái như xưa nữa. Phần nữa chắc là do mình chưa thể thấm được những suy tư của những người ở độ tuổi trung niên nên cũng không cảm được. 

Với mình, câu chuyện về những mối tình trong Em Và Trịnh đẹp và nhẹ nhàng như một bức thư tình.Từng câu từng chữ, từng lời thoại trong phim đều đẹp như những câu văn, câu thơ. Nếu trước kia Trịnh Công Sơn từng dốc hết tâm tư và nắn nót từng con chữ để viết nên những bức thư tình, thương mến dành cho mối tình sâu đậm nhất đời mình - nàng thơ Ngô Vũ Dao Ánh thì giờ đây, Em Và Trịnh được ra đời như một “bức thư tình” mà hậu thế dành tặng cho người nhạc sĩ tài hoa. 

Mình nhớ trước kia, trong một bức thư tình mà Trịnh Công Sơn dành cho Dao Ánh, ông đã viết rằng: “...ngôn từ thì quá chật hẹp, không chuyên chở nổi nỗi nhớ thương”. Đúng là ngôn từ hay cả ca từ, tuy đẹp nhưng vẫn chưa thể thể hiện được hết những tâm tư của người nghệ sĩ. Em Và Trịnh đã giúp mình cảm nhận rõ hơn về cuộc đời của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

Ngoài nội dung được đầu tư chỉn chu, điểm tạo nên sự thành công cho Em Và Trịnh chính là chất lượng hình ảnh vô cùng tốt. Bối cảnh quay đẹp và nên thơ, đậm chất cổ điển. Dừng lại ở cảnh nào cũng như một bức tranh phong cảnh đẹp tuyệt vời. Đặc biệt là có những cảnh quay ở Đà Lạt - vùng đất mà hễ xuất hiện trên phim chắc chắn sẽ gây thương nhớ với những người yêu mến cảnh vật nơi đó. 

Em Và Trịnh khiến mình thỏa mãn cả về mặt thị giác lẫn thính giác. Cảnh quay thì nên thơ, trữ tình, âm nhạc thì dẫn dắt cảm xúc cực tốt khiến mình khiến mình chìm đắm vào những giai điệu đó. Mỗi ca khúc được thể hiện trong phim đều mang nét hoài niệm nhất định chứ không chỉ đơn thuần là ngẫu nhiên. Âm nhạc của Trịnh Công Sơn luôn có câu chuyện trong đó, có cả những triết lý nhân sinh và tính dân tộc. Âm nhạc chèn vào những cảnh quay vô cùng phù hợp giúp mình cảm nhận được trọn vẹn từng cảm xúc trong phim.

Một điểm khiến mình rất trân trọng nỗ lực của ekip Em Và Trịnh là phần nhạc phim đều do dàn cast thể hiện và hầu hết họ đều không phải là ca sĩ chuyên nghiệp (trừ Bùi Lan Hương trong vai Khánh Ly). Mình đặc biệt ấn tượng với giọng hát của Nhật Linh trong vai danh ca Khánh Ly. Trước kia Nhật Linh từng học thanh nhạc nhưng chưa có cơ hội phô diễn giọng hát của mình. Sự thể hiện của Nhật Linh trong Em Và Trịnh có thể là một màn debut khá tròn trịa của Nhật Linh. 

>>> Xem thêm: Em Và Trịnh: Những bóng hồng đi ngang đời Trịnh Công Sơn

Thêm nữa là trong Em Và Trịnh cũng có những bài hát của được thể hiện lại bởi giọng ca của các ca sĩ Gen Z như Mỹ Anh, Hoàng Dũng, Juky San, Hoàng Duyên, Obito, Kiên. Điều này góp phần tạo nên một hơi thở mới lạ cho các ca khúc nhạc Trịnh. Đó còn là một sự giao thoa giữa âm nhạc của quá khứ và hiện đại. 

Tuy nhiên, mặc dù dành rất yêu mến và dành sự trân trọng cho Em Và Trịnh nhưng mình thấy cũng có một số điểm phim còn hạn chế, khiến cảm xúc của mình chưa trọn vẹn. 

Đầu tiên là nửa đầu phim Em Và Trịnh dẫn dắt cảm xúc của mình cực kỳ tốt nhưng về sau mình thấy bắt đầu đuối dần. Mọi thứ hơi dài dòng, lê thê và dàn trải thời gian, có những nốt lặng mình thấy không thật sự cần thiết. Thứ hai là phim hơi ôm đồm nhiều vấn đề. Vì kể về cuộc đời Trịnh Công Sơn nên có nhiều vấn đề liên quan khác được thêm vào, nội dung chưa nhất quán khiến đôi lúc mình cảm thấy hơi rối. 

Rõ ràng Em Và Trịnh tái hiện được những nét thăng trầm trong cuộc đời của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn nhưng nó chưa được đẩy lên cao trào, giống như sắp đi được tới nơi rồi mà lại quay đầu. 

Một điểm khá tiếc cho Em Và Trịnh là không biết phim thêm mấy cảnh kỹ xảo vào làm gì. Mình thấy chỉ cần dựng phim bình thường là được rồi, mình không nghĩ cảnh nào cần thêm kỹ xảo hết. Phim thêm vào lại mất đi tính chân thật, tự nhiên. Với lại mặc dù rất thích nhân vật Dao Ánh lúc nhỏ do Hoàng Hà thủ vai nhưng tới khi lớn mình lại hơi mất thiện cảm với nhân vật này. Phạm Quỳnh Anh vào vai Dao Ánh khi lớn khiến mình cảm thấy hơi chưng hửng. 

Nhìn chung, mình thấy Em Và Trịnh đã làm tốt việc tái hiện cuộc đời, đặc biệt là những mối tình đi ngang đời của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Với những người yêu mến âm nhạc Trịnh Công Sơn như mình thì thật sự đây là một món quà vô cùng to lớn, giúp mình có được những hình dung rõ hơn về cuộc đời của người nghệ sĩ tài hoa này. 

Với mình, Em Và Trịnh không chỉ là một bộ phim điện ảnh, nó còn là sự tri ân to lớn của những người yêu mến Trịnh Công Sơn với những di sản tinh thần mà ông để lại. Tuy có chút tiếc nuối ở cuối phim nhưng mình vẫn rất trân trọng nỗ lực của ekip Em Và Trịnh với bộ phim này. 

* Bài viết của Lọ Lem chia sẻ tại box Mọt phim Review