Xây dựng thói quen tích cực và thay đổi cuộc sống một cách dễ dàng

Tôi đã bắt gặp công thức thay đổi thói quen của Tiến sĩ James Clear và ngay lập tức bị cuốn hút. Chìa khóa của nó là: Mọi thói quen đều là một cơn ghiền. Một số là tiêu cực, nhưng một số khác thì cực kỳ hấp dẫn nếu ta biết xây dựng chúng một cách có ý thức. Bất kể đó là tiêu cực (như hút thuốc) hay một thói quen mạnh mẽ hỗ trợ lối sống tích cực (như tập thể dục), quá trình này luôn giống nhau:

1. Nhắc nhở - Lặp lại - Phần thưởng

Mọi thói quen tốt hay xấu đều liên quan đến ba nguyên tắc đó. Trong trường hợp nuốt mây nhả khói, lời nhắc nhở là giảm áp lực. Mặt khác, với thói quen tích cực, bạn có thể chọn lời nhắc của mình. Ví dụ, việc dậy sớm tập thể dục được nhắc nhở bằng tiếng chuông báo thức.

Sau khi được nhắc nhở, bạn thực hành và lặp lại các thói quen. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, mọi thói quen đều kết thúc bằng một phần thưởng. Trong trường hợp tập thể dục sẽ cung cấp cho bạn những dạng năng lượng tích cực. Nhưng vấn đề là bạn có thể tự tạo ra phần thưởng cho riêng mình. 

Bí mật nằm ở chỗ, bạn phải có những phần thưởng đủ sức hấp dẫn, phải có sự thèm muốn phần thưởng lớn hơn khao khát lặp đi lặp lại một thói quen. Thì khi đó việc thực hành thói quen không còn trở nên nhàm chán và sẽ đơn giản hơn nhiều khi bạn biết rằng, kết thúc buổi thực hành thì mình sẽ được thưởng lớn.

2. “Dám nghĩ lớn” nhưng hãy bắt đầu bằng quy mô nhỏ

Tôi là fan của những giấc mơ và mục tiêu lớn. Tôi không tin rằng mình được sinh ra để ở mức trung bình, và bạn cũng vậy. Tất cả chúng ta đều là những phép màu. Các nghiên cứu chứng minh việc có một tầm nhìn lớn và ước mơ vĩ đại sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho chúng ta và dẫn đến việc thực hiện nhiều hành động hơn. Điều này giúp việc xây dựng thói quen dễ dàng hơn rất nhiều.

Hãy tập trung vào khối lượng công việc tối thiểu mà bạn phải hoàn thành mỗi ngày để tiến gần hơn đến mục tiêu của mình. Bắt đầu với những thói quen nhỏ bé, bạn không thể nói không và dần dần cải thiện thông qua những bước nhỏ.

Hãy tưởng tượng cộng thêm 1% sau mỗi lần làm bất cứ điều gì, bạn sẽ trải qua sự tăng trưởng vượt bậc theo cấp số nhân nếu bạn kiên trì và tiếp tục. "Bạn sẽ không bao giờ thay đổi cuộc sống của mình cho đến khi bạn thay đổi điều gì đó bạn làm hàng ngày”.

Chúng ta đã có rất nhiều thói quen lặp đi lặp lại mỗi ngày mà không hề nhận ra điều đó. Thông qua cái gọi là “chuỗi hành vi”, thói quen cũ chính là lời nhắc nhở cho thói quen mới. Đó là một phản ứng "nếu-thì". Giả sử bạn muốn xây dựng thói quen thiền định 10 phút mỗi ngày, và thường thì chúng ta không làm được điều này bởi nó quá đơn giản và ta luôn nghĩ rằng mình sẽ có đủ 10 phút trước khi ngủ để ngồi thiền.

Cách thiết lập là hãy xây dựng chuỗi hành vi. Thêm thói quen mới vào một thói quen hiện có. Ví dụ, bạn có thể nhắm mắt ngồi thiền ngay trước hoặc sau khi đánh răng vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Đánh răng là điều mà tất cả chúng ta đều làm. Không có cách nào chúng ta quên nó. Sử dụng những thói quen nhỏ hiện có này như một lời nhắc nhở cho thói quen mới của bạn là cách làm vô cùng hiệu quả.

3. Trở lại đúng hướng

Sẽ có những ngày bạn không đạt được mục tiêu và làm hỏng thói quen của mình. Đôi khi là vì một lịch trình bận rộn, đôi khi vì vấn đề sức khỏe hoặc thậm chí do đổ vỡ tình cảm. Nhưng sẽ không sao cả. Con người không phải máy móc, tất cả chúng ta đều phải mắc lỗi, quên, hoặc chán nản.

Xây dựng thói quen không phải để trở nên hoàn hảo. Đó là về việc cống hiến hết mình và đặc biệt là sự tận hưởng cuộc sống bằng kỷ luật và tự do. Dưới đây là những gì bạn có thể làm khi bỏ qua thói quen của mình bất chấp tất cả các biện pháp cần thiết:

Đầu tiên, thực hành tự phản ánh. Tìm hiểu lý do tại sao bạn lại quên. Tại sao bạn mất kiểm soát? Có điều gì cần cải thiện trong cuộc sống hàng ngày của mình để giúp việc tuân thủ các thói quen của bạn dễ dàng hơn không? Một khi đã tìm ra lý do cụ thể nào dẫn đến tình huống đó, điều cần làm tiếp theo là: Giành lại quyền kiểm soát.

Việc bỏ lỡ thói quen đôi khi không có bất kỳ tác động lớn nào đến sự tiến bộ lâu dài của bạn. Điều khác biệt lớn nhất giữa người thành công và phần còn lại chính là họ giành lại quyền kiểm soát, hay họ trở lại đúng hướng càng nhanh càng tốt.

Kết: Trên đây là những kinh nghiệm và chia sẻ của tôi về việc xây dựng thói quen tích cực bằng phương pháp đơn giản nhưng cực kỳ mạnh mẽ. Hi vọng bạn có thể rút ra được điều gì đó và áp dụng chúng vào cuộc sống cá nhân của mình một cách thành công nhất có thể.

* Bài viết của Tiêu Dao chia sẻ tại box Cafe Danner