Kiếm tiền là chuyện cả đời người, nhưng tiêu tiền như thế nào cho đúng chuẩn mực đạo đức mới là điều khiến chúng ta phải không ngừng học hỏi. Nhiều người sau khi đã giàu sang phú quý, muốn dùng số tiền mình kiếm được để đổi lấy sự hưởng thụ mọi của ngon vật lạ trên đời. Có người lại muốn xây dựng cơ ngơi của mình càng đồ sộ càng tốt. Bên cạnh đó lại có những cá nhân muốn công danh sự nghiệp nổi như cồn…
Chí hướng của con người là khác nhau, mà xem ra thì điều gì khiến chúng ta sống trong hạnh phúc cũng đều có lý cả. Tuy vậy, cổ nhân dạy rằng: “Đời người có 3 cảnh giới, thấp nhất là lập công, thứ nhì là lập ngôn và thứ ba là lập đức".
Chí hướng khác nhau nhưng chung quy lại thì đời người có 3 cảnh giới
1. Lập công và lập ngôn là như thế nào?
Người giàu có chỉ được tính là đã hoàn thành giai đoạn thấp nhất (lập công): có được tài sản lớn, không phải lo nghĩ về cái ăn, cái mặc. Rất nhiều người chỉ nỗ lực đến đây là dừng lại, có tiền rồi lại vẫn muốn có nhiều hơn, không ngừng kiếm tiền, trở thành nô lệ của đồng tiền. Do đó bậc Thánh giả Jesus nói: “Người có tiền nếu muốn đến Thiên quốc còn khó hơn lạc đà chui qua lỗ kim”. Người giàu có rất khó tiến vào thế giới Thần Thánh.
Người sau khi đã trải qua quá trình “lập công”, có được một số tài sản nhất định và không còn phải lo lắng về cái ăn cái mặc nữa thì coi như đã hoàn thành giai đoạn thấp nhất.
Sau khi lập công thì phải để lại những điều có giá trị cho đời
Tuy vậy, có rất nhiều người sau khi đã vượt qua giai đoạn thứ nhất sẽ liên tục suy nghĩ về những việc lớn trong đời. Họ không cảm thấy hài lòng với đồng tiền mình kiếm được bằng mồ hôi công sức. Thay vào đó họ chuyển mục tiêu của mình sang con đường truyền cảm hứng và giúp đỡ thêm nhiều người nữa cũng đạt được thành công giống mình. Số này có vẻ vẫn còn xen lẫn tâm tư cầu mong danh lợi nhưng sau cùng thì vẫn là giúp đời và giúp người, kiến tạo một thế giới tốt đẹp hơn. Đây chính là cảnh giới thứ hai “lập ngôn”.
Người đạt đến cái đích thứ hai này đã chiếm một cơ số rất ít rồi nhưng nếu muốn trải nghiệm giai đoạn thứ ba, bước chân vào quá trình “lập đức” thì lại vô cùng vất vả, khó khăn. Lập đức là con đường lưu danh thiên cổ, đòi hỏi tài trí hơn người, đạo quả vượt xa người thường. Bên cạnh đó, họ còn phải sở hữu quan niệm sống và triết lý nhân sinh khác biệt, chủ trương xây dựng một cộng đồng nhân văn dưới hình ảnh thành công của mình.
Đừng chỉ dừng lại ở chuyện đơn giản là kiếm thật nhiều tiền rồi thôi
2. Cảnh giới cao nhất của giàu sang là “lập đức”
Tự cổ chí kim, chúng ta có thể nhận thấy người có thể lập đức cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay. Có hai loại nhân vật kiệt xuất đứng trong nhóm này: Một là các bậc vĩ nhân tập hợp đầy đủ trí tuệ của vũ trụ, lưu truyền lại cho hậu thế những tông phái triết học, giáo điều khiến hàng triệu, thậm chí hàng tỉ người đi theo. Loại thứ hai là những cá nhân có các thành tựu khoa học kỹ thuật kiệt xuất, cống hiến cho Trái đất sự thay da đổi thịt, chuyển biến từ thời kỳ cũ sang thời đại mới, tạo nên ảnh hưởng sâu rộng đến trí tuệ loài người.
Cả hai nhóm người này hầu hết đều không còn chút quan hệ gì đến tiền bạc, của cải vật chất nữa. Thứ họ mong chờ là một thế giới mới tươi sáng hơn mà thôi. Chúng ta có thể kể tên một vài thánh giả tiêu biểu trong nhóm một, như Đức Phật Thích Ca, Đức Thánh Giesu Kito, Lão Tử, Khổng Tử, những nhà hiền triết phương Tây cổ đại như Socrates, Plato hay Aristoteles… Còn ở trong nhóm thứ hai, chúng ta có những Isaac Newton, Albert Einstein, hay gần đây nhất là Mark Zuckerberg, Elon Musk, Jeff Bezos…
Truyền giáo cũng là một dạng lập đức cao cấp nhất của cổ nhân
Đối với các thành tựu của loài người từ Đông Tây kim cổ, chúng ta nhận ra rằng quá trình lập đức không đơn thuần chỉ là khởi xướng ra một con đường đạo đức mới cho người khác noi theo, mà bản thân người khai sáng cũng cần phải ra sức sống thuận theo đạo của vũ trụ, đất trời. Họ luôn phải dốc sức trở thành tấm gương tiêu biểu nhất cho những phát ngôn hay hành động của mình.
Trong thế giới hiện đại ngày nay, nhiều người vẫn đang dùng tiền bạc, của cải mà mình sở hữu để làm từ thiện, nhưng có vẻ như đó cũng chỉ là giải quyết những vẫn đề khó khăn nhất thời trong đời sống vật chất của người khác mà thôi. Giới hạn của điều này vẫn đang nằm ở giai đoạn lập công và lập ngôn. Còn để tiến đến quá trình lập đức, thực sự đòi hỏi một sản phẩm tinh thần, giá trị đạo đức cùng với quan niệm sống rất khác biệt từ người khai sáng.
Giá trị vật chất thì không thể so sánh được với tinh thần được lưu truyền cho thế hệ sau
Kết: Chúng ta sau khi trở nên giàu sang phú quý thì nên mong cầu điều gì? Hãy phân biệt ba giai đoạn vừa kể trên và hướng bản thân mình đến quá trình cao cấp cuối cùng đó là “lập đức”. Thay đổi cuộc sống của mình là một con đường gian khổ, nhưng giúp đỡ người khác cũng đi trên con đường đó là thành tựu vĩ đại nhất của đạo làm người. Đó chính là sự nghiệp cao cả, truyền lại cho hậu thế những gì tinh túy nhất, lưu danh sử sách nghìn thu.
Facebook - bình luận