Sự Im Lặng Của Bầy Cừu: Xin đừng làm xấu hình ảnh cộng đồng LGBTQ+

Mình không thể phủ nhận một điều rằng, The Silence of the Lambs là một hiện tượng văn hóa, truyền cảm hứng cho rất nhiều tác phẩm ra mắt sau này. Đây là một bộ phim hiếm hoi có thể càn quét lễ trao giải Oscar với chiến thắng tại hạng mục Kịch bản chuyển thể xuất sắc nhất, Nam và Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất và được đề cử ở hạng mục Phim hay nhất. 

Ảnh hưởng của Sự Im Lặng Của Bầy Cừu vẫn kéo dài cho đến tận ngày nay và dành được cơn mưa lời khen từ cả giới phê bình lẫn khán giả đại chúng. Thành công là vậy, thế nhưng mình thấy tác phẩm này không ít lần bị chỉ trích vì chủ đề nhạy cảm, đặc biệt là khi phong trào nữ quyền và đòi quyền bình đẳng cho cộng đồng LGBTQ+ dần được nhiều người biết tới. 

Trong lịch sử điện ảnh, đã có rất nhiều tác phẩm bị cho là có chi tiết làm ảnh hưởng tới người chuyển giới trong một khoảng thời gian dài. Tiêu biểu là trong tác phẩm kinh dị Psycho - khi Norman Bates “xử” nạn nhân trong khi mặc quần áo của mẹ mình. Dù không biết hành động này có chủ ý hay không, thế nhưng nó đã tạo ra tác động xấu tới cộng đồng người chuyển giới. 

Psycho chỉ là một ví dụ nhỏ trong hàng vạn tác phẩm biến những người thuộc cộng đồng LGBTQ+ thành phản diện hoặc có thể gây nguy hiểm. Sự Im Lặng Của Bầy Cừu cũng tiếp nối điều đó, dù nhà sản xuất nhiều lần phủ nhận Buffalo Bill là người chuyển giới. Theo thống kê mà mình tìm được, khả năng người chuyển giới trở thành bị hại còn cao hơn là gây ra chuyện và bạn biết không, việc biến người chuyển giới thành phản diện trong điện ảnh đã khiến định kiến ​​về họ ở ngoài đời trở nên gay gắt hơn.

Lưu ý: The Silence of the Lambs là một kiệt tác điện ảnh và mình không phủ nhận điều đó. Bài viết này của mình sẽ  chỉ ra những điều tiêu cực mà bộ phim để lại cho cộng đồng LGBTQ+.

Những tranh cãi mà Sự Im Lặng Của Bầy Cừu vấp phải

Buffalo Bill là một trong những nhân vật phản diện khét tiếng nhất lịch sử điện ảnh do MO, là sát nhiên khiến mình cảm thấy nổi da gà mỗi khi nhắc tới. Anh ta kết nối những mảnh da thành một bộ đồ. Tương tự như Psycho, Buffalo Bill được lấy cảm hứng từ nhân vật có thật ở ngoài đời, Ed Gein - người có ám ảnh cực độ về mẹ của mình. 

Trong Sự Im Lặng Của Bầy Cừu, Bill yêu thích trang phục của nữ giới và còn từng đăng ký chuyển đổi giới tính. Dù Hannibal Lecter khẳng định Bill không phải là một người chuyển giới thật sự, anh ta cũng ngầm thừa nhận hắn đã đăng ký chuyển giới tại nhiều bệnh viện. Có vẻ như đạo diễn Johnathan Demme đã cố gắng phủ nhận chuyện Bill là người chuyển giới qua những lời thoại này nhưng điều đó để làm gì khi họ miêu tả khao khát làm phụ nữ của Bill?

Mình cảm nhận được bộ phim cố gắng không làm hình ảnh của người chuyển giới xấu đi khi Clarice ngụ ý rằng giới tính của Bill không phải là lý do hắn ra tay với nạn nhân. Sau khi bộ phim kết thúc, giới tính của Buffalo Bill vẫn còn là một câu hỏi chưa có lời giải đáp và một điều mà bạn cần nhớ là Bill chưa bao giờ được phép bộc lộ điều đó mà người xem chỉ được biết qua lời kể của các nhân vật khác. Dù Bill không là người chuyển giới trong phim, thế nhưng cách dẫn dắt của biên kịch dường như đều hướng tới điều này. 

Các nhà phê bình và khán giả thuộc cộng đồng LGBTQ + đã chỉ ra rằng, dù ý định của nhóm sáng tạo bộ phim là gì, Buffalo Bill vẫn có mối liên hệ với cộng đồng người chuyển giới và điều này vô tính khiến một số người xem tiếp thu những định kiến ​​sai lệch. Dù có ý định gì đi chăng nữa, nhân vật Buffalo Bill đã góp phần khiến nhiều người cho rằng người chuyển giới luôn là phản diện. Chưa dừng lại ở đó, chính vì những nhân vật như vậy, cộng đồng chuyển giới còn có nguy cơ bị bạo lực nhiều hơn trong cuộc sống thực. Một bộ phận của cộng đồng LGBTQ+ đã từ chối công nhận The Silence of the Lambs là kiệt tác trong suốt nhiều năm vì Hollywood dường như phớt lờ những lời chỉ trích của bộ phim.

Các nhà phê bình đã nói gì?

Không chỉ những người thuộc cộng đồng LGBTQ+, mình thấy các nhà phê bình nổi tiếng cũng chỉ trích Sự Im Lặng Của Bầy Cừu. Điển hình như Emily St. James đã chỉ ra rằng phần lớn khán giả sẽ không nhớ tới việc Clarice Starling và Hannibal khẳng định Bill không chuyển giới mà chỉ nhớ "một kẻ ra tay hàng loạt lập dị nhảy múa khi đang mặc trang phục của nữ giới" và đây có lẽ là lý lẽ quan trọng nhất khẳng định bộ phim làm hình ảnh của người chuyển giới xấu đi. 

Phân cảnh Buffalo Bill nhảy trong trang phục nữ rất dễ in sâu vào tâm trí người xem, khiến mình nhớ hoài, một phần vì bài hát Goodbye Horses và làm nổi bật nhiều khía cạnh của nhân vật phản diện. Emily St. James cũng chỉ ra rằng việc mô tả những người có hành động bất thường là người chuyển giới có thể khiến cộng đồng người chuyển giới ít được chấp nhận hơn và khiến họ gặp nguy hiểm ở ngoài đời thực. 

Dù xã hội đã thay đổi rất nhiều kể từ thời điểm Sự Im Lặng Của Bầy Cừu, thế nhưng đạo diễn Lilly Wachowski vẫn đồng ý với những chỉ trích của giới phê bình về bộ phim này và chỉ ra rằng những người chuyển giới vẫn đang bị phỉ báng: “Chúng tôi không phải là kẻ săn mồi, chúng tôi là con mồi”. 

Trong suốt nhiều năm, Jonathan Demme đã gửi lời xin lỗi tới những người bị tổn thương vì đã không nói rõ rằng Buffalo Bill không phải là người chuyển giới trong tác phẩm của ông. Tuy nhiên, cảnh nhảy điên cuồng cũng như sở thích mặc đồ làm từ da phụ nữ của Bill vẫn sẽ gây ra tác động dù kịch bản có làm rõ giới tính của hắn hay không.

Tại sao phim kinh dị phải dừng lại việc làm xấu hình ảnh cộng đồng LGBTQ+?

Cộng đồng người chuyển giới đã bị khắc họa một cách tiêu cực bởi hàng chục bộ phim có tầm ảnh hưởng và nó vẫn kéo dài cho đến ngày nay. Sự Im Lặng Của Bầy Cừu là một trong số nhiều tác phẩm miêu tả nhân vật phản diện là người chuyển giới hoặc có chủ đề tiêu cực về cộng đồng LGBTQ +. 

Nhận xét của Emily St. James về việc “ý định ít quan trọng hơn tác động" vẫn đúng bởi vì ngày nay, người chuyển giới vẫn bị kỳ một phần là do những bộ phim này góp phần rất lớn vào nhận thức của công chúng. Những nhận thức này dẫn đến việc căm ghét và bạo lực với người chuyển giới. Khắc họ chân dung các nhân vật chuyển giới như những kẻ săn mồi là một việc đáng nhẽ không nên làm. Ý kiến của Lilly Wachowski cho rằng Hollywood vẫn phỉ báng người chuyển giới nên được lan rộng hơn bao giờ hết bởi vì bình đẳng giới đang rất được quan tâm.

Kinh dị chỉ là một phần nhỏ trong lịch sử những bộ phim điện ảnh dùng người thuộc cộng đồng LGBTQ+ để tạo ra những tình tiết hài hước, lãng xẹt. Tuy nhiên, thể loại kinh dị vẫn có tác động tiêu cực nhất đối với những người chuyển giới bất chấp sự phát triển của nó vì vẫn còn những vấn đề lớn đang tồn tại. Dù The Silence of the Lambs cố gắng tránh liên kết Buffalo Bill với người chuyển giới, tác động của bộ phim đối với cộng đồng LGBTQ+ vẫn vô cùng nghiêm trọng. Mình mong rằng trong nhiều năm tới, các bộ phim kinh dị sẽ có cái nhìn tích cực hơn về người chuyển giới, bởi ai cũng xứng đáng được tôn trọng.

>>>Xem thêm: Những kiệt tác điện ảnh Hollywood của thập niên 90

* Bài viết của SEIZEDIX chia sẻ tại box Phim chiếu rạp